Biblioteka dostępna

Czym jest dostępność?

Termin dostępność jest coraz powszechniej stosowany. Intuicja podpowiada, że jest on związany z osobami niepełnosprawnymi. Po części jest to prawda. Może on dotyczyć osób poruszających się na wózkach, głuchych i niedosłyszących, niewidomych i słabowidzących oraz osób ze spektrum autyzmu oraz wielu innych. Ale termin ten można rozumieć szerzej. Można mówić o dostępności w kontekście osób, które mają nieporęczny bagaż, osób z małymi dziećmi w wózkach, osoby które mają problem z poruszaniem się, bo na przykład złamały nogę albo zwichnęły kostkę i przez jakiś czas posługują się kulami. Jak to się ma do instytucji kultury? Dostęp do kultury, a więc i instytucji, powinien być powszechny. Powinno być jak najmniej barier. Powinny być równe szanse. W sferze deklaracji chyba nikt nie chciałby dyskutować z tym, że dostępność, także ta szeroko rozumiana, powinna być normą. Problemy pojawiają się na poziomie praktyki. Ponieważ wiążą się one z konkretnymi rozwiązaniami organizacyjnymi oraz często z wysokimi nakładami finansowymi. Poza tym te działania mogą być bardzo trudne.

Czy da się osiągnąć dostępność dla każdego? Na pewno nie, ale trzeba próbować. Nie powinny to być działania akcyjne, tylko długofalowe, w które zaangażowane jest wiele osób. Powinny dotyczyć całej instytucji i wszystkich pracowników. Chcielibyśmy w Bibliotece Raczyńskich, żeby osoby, które trafią do nas, czuły się dobrze. Nasza oferta kulturalna jest tak przygotowywana, żeby zainteresować jak najszerszą grupę czytelników. Także tych, którzy zmagają się z różnymi trudnościami. Aby poznać potrzeby tych osób, staramy się nawiązać współpracę z instytucjami oraz organizacjami pozarządowymi, które działają w ich środowiskach.

Dostępność w Bibliotece Raczyńskich

 Już wcześniej w bibliotece zamontowane zostały windy oraz podnośniki niwelujące bariery architektoniczne dla osób poruszających się na wózkach i mających problemy z poruszaniem się. Kolejne nasze działania związane są z uzyskaniem grantu w ramach projektu „Kultura bez barier” PFRON. Dzięki niemu możemy zająć się kilkoma aspektami dostępności. Po pierwsze w budynkach przy placu Wolności zamontowany został system TOTUPOINT. Pomaga on osobom niewidomym i słabowidzącym orientować się w przestrzeni. Osoba, która ma zainstalowaną bezpłatną aplikację na swoim smartfonie, jest informowana komunikatem głosowym, gdzie się znajduje. Na ekranie smartfonu wyświetla się tekst, który odczytywany za pomocą mowy syntetycznej przedstawia opis otoczenia. Znaczniki systemu TOTUPOINT znajdują się nad każdym z wejść do biblioteki. Kolejne znajdują się w jej wnętrzu: przy wejściu do sali spotkań, w której odbywają się też śluby, kolejny jest przy szatni i toalecie, z pomocą znacznika czytelnik zlokalizuje też Wypożyczalnię, w której ma dostęp do książek i audiobooków.

Środki uzyskane z grantu przeznaczamy też na stworzenie strony internetowej, która będzie spełniała wymogi WCAG 2.1 (skrótowiec od Web Content Accessibility Guidelines, czyli wytycznych dotyczących dostępności treści internetowych). Chcielibyśmy też, aby treści na niej znajdujące się były łatwiejsze do odnalezienia i rozmieszczone intuicyjnie.

Częścią projektu są spotkania z popularnymi autorami i autorkami książek reprezentującymi różne tematy i gatunki literackie . Wydarzenia odbywają się w Sali Spotkań, przy której znajduje się znacznik TOTUPOIN. Można się do niej dostać na wózkach. Spotkania są tłumaczone na żywo na Polski język migowy, a dla osób, które nie mogą przybyć dostępna jest transmisja na Facebooku. Później zapisy tych spotkań będą, wraz z napisami, umieszczane na serwisie YouTube. Ze środków uzyskanych z grantu zakupiliśmy też sprzęty (np. mixery dźwięku, obrazu, mikrofony) do rejestracji tych wydarzeń. 

 Staramy się niwelować bariery architektoniczne oraz pomóc w orientacji, tak aby jak najwięcej osób mogło bezpiecznie i wygodnie poruszać się w przestrzeniach bibliotecznych. Chcemy też w efektywny sposób komunikować się z wszystkimi potencjalnymi odbiorcami, aby dotrzeć do nich z atrakcyjną ofertą kulturalną i z ułatwieniami, które umożliwią korzystanie z oferty biblioteki osobom o szczególnych potrzebach. Zapraszamy wszystkich do odwiedzania Biblioteki Raczyńskich.