Białoruska wersja legendy o rycerzu Tristanie jest najcenniejszą częścią kodeksu z XVI i XVII wieku, przechowywanego w zbiorach Biblioteki Raczyńskich. Tzw. Białoruski Tristan to najstarszy zabytek białoruskiej literatury świeckiej, a także jedyna zachowana słowiańska wersja legendy o Tristanie napisana prozą.
Zabytkowy kodeks z Białoruskim Tristanem został w 2014 r. wpisany na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Obok Białoruskiego Tristana znalazły się na niej m.in. Konstytucja 3 maja 1791 r., Kronika Galla Anonima, Kazania świętokrzyskie i autograf Pana Tadeusza Adama Mickiewicza.
Chcąc przybliżyć utwór polskim czytelnikom, a tym samym wypełnić pewną naukową lukę, Biblioteka Raczyńskich zdecydowała o przetłumaczeniu rękopisu na język polski. Tego trudnego zadania podjęła się dr hab. Lilia Citko z Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu w Białymstoku.
I płynęli po morzu. Trzeciego dnia Tryszczan z Iżotą w szachy grali. Miał na sobie Tryszczan szatę i żupan złotogłowy, Iżota zaś płaszcz z zielonego aksamitu. A było to lato i skwar wielki panował. Rzekł Tryszczan: >Napić się nam trzeba<. Gowornar poszedł i przyniósł kubki napojem miłosnym z owej flaszy napełnione, zapominając [co w niej jest], bo w komorze wiele naczyń wszelkich było. Podał Tryszczanowi [jeden kubek], a drugi Iżocie. I skoro tylko owego napoju skosztowali, nie dopiwszy z kubków do końca, tak wielka miłość nimi zawładnęła, że do końca życia siebie by nie opuścili. I spoglądać jęli jedno na drugie, o nikim nie myśląc, tylko o sobie. I usiedli jak przelęknieni – Tryszczan o Iżocie myślał, Iżota o nim, a o królu Marku zapomnieli.
Tłumaczenie wraz z opracowaniem zostało wydane w pięknej szacie graficznej, korespondującej stylistycznie z zabytkowym charakterem oryginału.
Książkę można kupić w cenie 39 PLN w Bibliotece Raczyńskich przy pl. Wolności 19 oraz filiach:
Filii 8, ul. Osinowa 14/16
Filii 53 ul. Robocza 4
Muzeum Literackim Henryka Sienkiewicza, Stary Rynek 84.